"Ο κανόνας και τα βιβλία της Αγίας Γραφής".
Η επόμενη συνάντηση θα γίνει το Σάββατο 7 Ιουνίου 16:00 - 18:00.
Το κείμενο που ακολουθεί είναι μία περίληψη των όσων συζητήθηκαν στην συνάντηση.
Ο Κανόνας της Καινής Διαθήκης
Τι είναι κανόνας;
Στην εκκλησιαστική ορολογία σημαίνει το σωστό, το γνήσιο μέτρο και το όργανο που χαράζει την ευθεία της αλήθειας.
Τι είναι διαθήκη;
Τι παλαιά και τι Καινή Διαθήκη;
Διαθήκη ονομάζουμε σήμερα την τελευταία θέληση κάποιου, για τo τι θα απογίνει η περιουσία του και ποιος θα την κληρονομήσει.
Στην εκκλησιαστική ορολογία διαθήκη είναι η επανειλημμένη προσπάθεια του Θεού μέσα από θαυμαστές επεμβάσεις Του να σώσει εμάς τα πλάσματα Του από την δουλεία και την αυτοκαταστροφή, που μας οδηγούσαν και μας οδηγούν η εγωκεντρικότητα, η αμαρτία και ο διάβολος. Δηλαδη δεν είναι απλά μόνο μια συμφωνία, ένα συμβόλαιο μεταξύ του Θεού και του ανθρώπου.
Με βάση τους Πατέρες της Εκκλησίας έχουμε τρεις διαθήκες που έδωσε ο Θεος στον άνθρωπο πριν την γέννηση του Χριστού, την διαθήκη προς τον Νώε, την διαθήκη προς τον Αβραάμ και την διαθήκη προς τον Μωυσή.
Τις τρεις αυτές διαθήκες τις ονομάζουμε „Παλαιά Διαθήκη“
Την ενανθρώπιση του Υιού Του Θεού, του Χριστού, την ζωή Του, το Έργο Του, τα Πάθη Του, τον Σταυρικό Θάνατό Του και την Ανάστασή Του έχει σαν αφετηρία η Καινή (καινούργια) Διαθήκη, η οποία σφραγίστηκε στον Μυστικό δείπνο και επικυρώθηκε με το αίμα του Υιού του Θεού, του Χριστού μας.
Τον ορισμό „Καινή Διαθήκη“ μας τον έδωσε ο ίδιος ο Κύριος. Έτσι στο Μυστικό Δείπνο λέει προς τους μαθητές Του „ Πίετε εξ αυτού πάντες, τούτο εστί το Αίμα μου, το της Καινής Διαθήκης, το υπέρ υμών και πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν αμαρτιών“ Ματθαίον 26,28, Μάρκον 14,24, Λουκά 22,20. Το ίδιο το βρίσκουμε και στην α΄επιστολή Παυλου προς Κορινθίους 11,25.
Αλλά και ο προφήτης Ιερεμίας (650-586 π.Χ.) γράφει (38, 31-4):
„31. Δείτε, έρχονται ημέρες, λέει ο Κύριος, και θα κάνω με τον οίκο Ισραήλ, και τον οίκο Ιούδα, μια νέα διαθήκη· 32 όχι σύμφωνα με τη διαθήκη, που έκανα στους πατέρες τους, κατά την ημέρα που τους έπιασα από το χέρι για να τους βγάλω από την Αίγυπτο· επειδή, αυτοί παρέβηκαν τη διαθήκη μου, και εγώ τους αποστράφηκα, λέει ο Κύριος· 33 αλλ' αυτή θα είναι η διαθήκη, που θα κάνω με τον οίκο Ισραήλ: Ύστερα από τις ημέρες εκείνες, λέει ο Κύριος, θα βάλω τον νόμο μου στα ενδόμυχά τους, και θα τον γράψω στις καρδιές τους· και θα είμαι Θεός τους, κι αυτοί θα είναι λαός μου. 34 Και δεν θα διδάσκουν πλέον κάθε ένας τον κοντινό του, και κάθε ένας τον αδελφό του, λέγοντας: Γνωρίστε τον Κύριο· επειδή, όλοι αυτοί θα με γνωρίζουν, από τον πιο μικρό ανάμεσά τους μέχρι τον πιο μεγάλο· επειδή, θα συγχωρήσω την ανομία τους, και δεν θα θυμάμαι πλέον την αμαρτία τους.“
Η αρχή της Καινής Διαθήκης συμπίπτει με την ίδρυση της Εκκλησίας του Χριστού την ημέρα της Πεντηκοστής.
Η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη αποτελούν την Αγία Γραφή, το σύνολο δηλαδή των βιβλίων που περιέχουν την αλήθεια και την ιστορία της Εκκλησίας μας.
Πως όμως και πότε γράφηκαν τα βιβλία αυτά;
Εδώ θα ασχοληθούμε με την Καινή Διαθήκη. Στην αρχή μεταδίδοταν ο λόγος του Κυρίου προφορικά, πρώτα από τους μαθητές και τους Αποστόλους και αργότερα από τους διακόνους , τους πρεσβυτέρους και τους πιστούς.
Όταν το πλήθος των πιστών μεγάλωσε και οι Απόστολοι δεν μπορούσαν να είναι παντού, τότε άρχισαν να γράφονται τα γεγονότα της ζωής του Χριστού, του Έργου Του, της Διδασκαλίας Του, των Παθών Του, της Σταύρωσής Του, της Αναστάσεως, της Εμφάνισής Του μετά την Ανάσταση στους μαθητές Του και της Αναλήψεώς Του. Τα βιβλία δηλαδή που αποτελούν την Καινή Διαθήκη είναι το γραπτό μέρος της προφορικά μεταδιδόμενης χριστιανικής αλήθειας, και οφείλουν την συγγραφή τους στην γεωγραφική και χρονική απομάκρυνση της Εκκλησίας από τις τότε μητροπόλεις του Χριστιανισμού (Ιεροσόλυμα, Αντιόχεια, Έφεσος) στην εποχή των Αποστόλων.
Τα βιβλία αυτά γράφηκαν από το 50 μ.Χ. μέχρι το 100 μ.Χ. και σήμερα 27 βιβλία αποτελούν την Καινή Διαθήκη.
Ποια είναι αυτά τα βιβλία;
Τέσσερα από αυτά τα ονομάζουμε Ευαγγέλια, γιατί το καθένα τους διηγείται το Ευαγγέλιο (ευ και αγγελία= η καλή αγγελία, το καλό μήνυμα, το καλό νέο), πώς ο Θεός αποκάλυψε τον εαυτό Του εν Χριστώ Ιησού, για την απόλυτρωση του ανθρώπινου γένους. Είναι το κατά Ματθαίον, Μάρκον, Λουκά και Ιωάννη.
Τα τρία πρώτα ονομάζονται και Συνοπτικά γιατί παρουσιάζουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά (φαίνεται να έχουν κάποια κοινή πηγή) που τα συνδέουν. Το πέμπτο βιβλίο είναι „οι πράξεις των Αποστόλων“ που το έγραψε ο γιατρός, σύντροφος και μαθητής του Αποστόλου Παύλου, ο Λουκάς και θεωρείται συνέχεια του τρίτου Ευαγγελίου. Έχουμε 21 επιστολές και την Αποκάλυψη του Ιωάννη.
Από τις 21 επιστολές 13 είναι γραμμένες από τον Απόστολο Παύλο ( 9 απευθύνονται σε εκκλησίες και 4 σε μεμονωμένα πρόσωπα) 1 ανώνυμη προς Εβραίους που αποδίδεται στον Παύλο, 1 του Ιακώβου, 1 του Ιούδα, 2 του Πέτρου και 3 ανώνυμες που αποδίδονται στον Ιωάννη γιατί έχουν ομοιότητες με το τέταρτο Ευαγγέλιο.
Το Εαυγγέλιο του Μάρκου γράφτηκε γύρω στο 64 μ.Χ., του Λουκά γύρω στο 70 μ.Χ., του Ματθαίου γύρω στο 80 μ.Χ. και του Ιωάννη γύρω στο 90 με 100 μ.Χ. Οι Πράξεις των Αποστόλων γράφηκαν μετά το 62 μ.Χ. και κατά πάσαν πιθανότητα μετά το Ευαγγέλιο του Λουκά.
Δέκα από τις Επιστολές, που φέρουν το όνομα του Παύλου ανήκουν στην περίοδο πριν την φυλάκισή του στη Ρώμη. Αυτές οι δέκα, σύμφωνα με τη σειρά συγγραφής τους, μπορούν να χρονολογηθούν ως εξής:
Η προς Γαλάτες το 48, 1η και 2η προς Θεσσαλονικείς το 50, 1η και 2η προς Κορινθίους το 54 - 56, η Ρωμαίους το 57, Φιλιππησίους, Κολοσσαείς, Φιλήμονα και Εφεσίους το 60 περίπου.
Οι Ποιμαντορικές Επιστολές του (προς Τιμόθεο 1 και 2, προς Τίτο) μπορούν να χρονολογηθούν γύρω στο 63 – 65 μ. Χ.
Ήδη από τους Αποστολικούς Πατέρες (είναι αυτοί που έζησαν προς το τέλος της ζωής των Αποστόλων ή αμέσως μετά δηλαδή 90 έως 160 μ.Χ.), έχουμε μαρτυρίες ότι γνώριζαν τα περισσότερα από τα βιβλία της Καινής Διαθήκης. Στην “επιστολή Βαρνάβα”, στην “διδαχή των δώδεκα Αποστόλων” και στην “Επιστολη προς Κορινθίους” του Κλήμη Ρώμης γύρω στο 96 μ.Χ. βρίσκουμε πολλες περικοπές από τα Συνοπτικά Ευαγγέλια, τις Πράξεις, την προς Ρωμαίους, 1η Κορινθίους, Εφεσίους, Τίτον, Εβραίους, 1η Πέτρου και από άλλα βιβλία της. Το ίδιο συναντάμε και στις Επιστολές του Ιγνατίου, επισκόπου Αντιοχείας γύρω στο 115 μ.Χ. και σε μια επιστολή του Πολύκαρπου προς Φιλιππησίους. Πολλοί από τους Πατέρες του δεύτερου αιώνα αναφέρουν βιβλία της Καινής Διαθήκης. Ο αιρετικός Μαρκίωνας ήταν ο πρώτος, που έκανε ένα κατάλογο με βιβλία της Καινής Διαθήκης το 140 μ.Χ. στην Ρώμη. Ο κατάλογος αυτός περιείχε μία περικομμένη έκδοση του 3ου Ευαγγελίου που γράφηκε από τον Εθνικό Λουκά και δέκα από τις επιστολές του Παύλου. Ο Ειρηναίος, επίσκοπος των Λουγδούνων (Λυών) αναφέρει στα τέλη του 2ου αιώνα 22 από τα βιβλία. Ο Ωριγένης (185-254 μ.Χ.) αναφέρει τα 4 Ευαγγέλια, τις Πράξεις τις 13 Επιστολές του Παύλου, 1 του Πέτρου, 1 του Ιωάννη και την Αποκάλυψη σαν έργα που αναγνωρίζονταν από όλους. Αναφέρει επίσης ότι υπήρχαν διαφωνίες από μερικούς για την Επιστολή προς Εβραίους, την 2η του Πέτρου, 2η και 3η του Ιωάννη, του Ιακώβου και του Ιούδα, καθώς επίσης και για την “επιστολή του Βαρνάβα”, “τον Ποιμένα του Ερμά”, “την Διδαχή” και το “Ευαγγέλιο κατά Εβραίους”. Ο Ευσέβιος ο Καισαρείας παρουσιάζει σαν γενικά αποδεκτά όλα τα βιβλία της Καινής Διαθήκης, εκτός από τις επιστολές του Ιακώβου, Ιούδα, 2η και 3η Ιωάννη για τα οποία υπήρχαν αντιρρήσεις.
Ο μέγας Αθανάσιος το 367 στην 39η Εορταστική Επιστολή χρησιμοποιεί τον όρο “Κανών” και ανάφερει τα 27 βιβλία της Καινής Διαθήκης σαν κανονικά.
“Τοσαύτα και τα της Καινής Διαθήκης βιβλία τα γε κανονιζόμενα, και της πίστεως ημών οιονεί ακροθίνια ή άγκυραι και ερείσματα” και πιο κάτω γράφει “βιβλία τούτων δε έξωθεν, ου κανονιζόμενα”.
Η σύνοδος της Ιππώνος το 393 και της Καρχηδόνας το 397 εξέδωσαν τον ίδιο κατάλογο κανονικών βιβλίων. Για την Ορθόδοξη Εκκλησία επικυρώθηκε η 39η Επιστολή, που είναι ο κανόνας της Εκκλησίας μας από την Σύνοδο της Καρθαγένης το 419 μ.Χ.
Κατ΄αρχήν ο ίδιος ο Χριστός είχε υποσχεθεί στους μαθητές Του, ότι θα στείλει το Άγιον Πνεύμα να τους καθοδηγεί. Η γραφή των βιβλίων είναι τόσο κοντά στα γεγονότα ώστε να μη μπορεί να γίνει νοθεία. Το ότι τα Ευαγγέλια είναι τέσσερα και γράφτηκαν σε διαφορετικούς τόπους, χωρίς να κάνουν σύσκεψη μεταξύ τους οι Ευαγγελιστές και να γράφουν τα ίδια γεγονότα είναι μία απόδειξη ότι αυτά ειναι θεόπνευστα. Το αν έχουν ορισμένες διαφορές, δεν πειράζει, γιατί ο καθένας εκθέτει τα γεγονότα από την δική του σκοπιά. Τα βιβλία αυτά έχουν αντιγραφτεί από την αρχή, και αν και δεν σώζονται τα γνήσια υπάρχουν χιλιάδες αντίγραφα που έχουν σωθεί.
Γιατί τα άλλα βιβλία δεν συμπεριλήφθηκαν στον κανόνα;
Γιατί απλούστατα δεν ήταν ούτε Θεία ούτε Θεόπνευστα. Ορισμένα από αυτά ήταν παραπλανητικά, και άλλα τόσο μικρά, ώστε δεν πρόσθεταν τίποτε καινούργιο στην Ιστορία της Εκκλησίας μας. Κάποιων όμως τα κείμενα (όπως το Πρωτοεαυγγέλιο του Ιακώβου) χρησιμοποιήθηκαν για να συντεθούν ύμνοι ή ενέπνευσαν αγιογράφους. Έτσι δεν μπορούμε να μιλάμε για απαγορευμένα βιβλία. Τα λεγόμενα απόκρυφα βιβλία επομένως, εφόσον προσθέτουν κάτι στην διαλεύκανση της ζωης του Κυρίου μας, αξιοποιήθηκαν. Δεν αξιοποιήθηκαν εκείνα, που είναι κατασκευάσματα της φαντασίας ορισμένων ή αιρετικών, που μ΄αυτόν τον τρόπο προσπαθούσαν να εξαπλώσουν την αίρεσή τους. Οι Πατέρες της Εκκλησίας αφού εξέτασαν πολύ καλά τα βιβλία αποφάθηκαν ποια είναι τα γνήσια και ποια όχι.
Παράγοντες που καθόρισαν την αποδοχή των βιβλίων στον κανόνα της Καινής Διαθήκης ήταν:
α) Η αποστολική τους προέλευση
β) Η σημαντικότητα των κοινοτήτων στις οποίες απευθύνονταν
γ) Η συμφωνία του περιεχομένου με τις αρχές της πίστης
Τα βιβλία της Καινής Διαθήκης είναι:
Ιστορικά βιβλία (5) :
τα 4 Eυαγγέλια (τα κατά Ματθαίον Μάρκον, Λουκά, και Ιωάννη) και οι Πράξεις των Αποστόλων.
Επιστολές (21) :
Αποστόλου Παύλου:
Ρωμαίους, 1η Κορινθίους, 2η Κορινθίους, Γαλάτας, Εφεσίους, Φιλιππησίους, Κολασσαείς, 1η Θεσσαλονικείς, 2η Θεσσαλονικείς, 1η Τιμόθεον, 2γ Τιμόθεον, Τίτον, Φιλήμονα, Εβραίους.
Καθολικές Επιστολές:
Ιακώβου, 1η Πέτρου, 2η Πέτρου, 1η Ιωάννου, 2η Ιωάννου, Ιούδα.
Προφητικό βιβλίο
η Αποκάλυψη του Ιωάννου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου